Badanie ultrasonograficzne (USG) jest najbardziej popularną i mającą szerokie zastosowanie w diagnostyce chorób metodą obrazowania wnętrza ciała. Badanie usg jest nieinwazyjne, bezpieczne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego przeprowadzenia, dlatego może być powtarzane w krótkich odstępach czasowych. Jest to jedno z najbardziej podstawowych badań, które wykonuje się w celach diagnostycznych, między innymi po to, by ocenić stan pacjenta i podjąć decyzje na temat dalszego leczenia lub profilaktyki.

Badania USG wykonywane w pracowni JUMEDICA Białystok są realizowane w standardzie klinicznym nowoczesnym aparatem Toshiba Xario 100, przez doświadczonych specjalistów radiologów.

Badanie USG wykonuje się przy pomocy sondy przykładanej bezpośrednio do powierzchni ciała. We wnętrzu sondy znajduje się kryształ, dzięki któremu wytwarzane są fale ultradźwiękowe o pożądanych parametrach oraz odbiornik echa akustycznego powracającego po odbiciu się od warstwy badanych narządów organizmu. Komputerowo przetworzone echo jest prezentowane na monitorze i podlega ocenie lekarza radiologa.

W Pracowni USG JUMEDICA zajmujemy się diagnostyką usg dorosłych:

ULTRASONOGRAFIA DOROSŁYCH:

• USG PIERSI Z OCENĄ DOŁÓW PACHOWYCH
Badanie wykonuje się celem oceny tkanek piersi pod kątem nieprawidłowości. Służy ono do oceny guzów wyczuwalnych palpacyjnie, zmian widocznych w mammografii lub rezonansie magnetycznym. Podczas badania oceniane są tkanki sutka pod kątem obecności zmian ogniskowych oraz szerokość przewodów mlekowych.

Zawsze podczas USG piersi wykonuje się badanie USG dołów pachowych, jest to integralna część badania. W dołach pachowych oglądane są przede wszystkim węzły chłonne, ponieważ jest to najczęstsze miejsce gdzie pojawiają się zmiany przerzutowe u pacjentek z rakiem piersi. Jeżeli w trakcie badania zostanie znaleziona zmiana ogniskowa w badaniu USG piersi można określić czy jest ona lita, płynna czy mieszana. Oceniane są także granice i ułożenie zmiany. Zmiany dobrze ograniczone o gładkich zarysach są najczęściej łagodne, zmiany o nierównych, szpiczastych granicach są bardziej podejrzane i wymagają wykluczenia raka piersi w biopsji gruboigłowej.

W Jumedice podczas opisów badań usg piersi posługujemy się skalą BIRADS. Skala BIRADS to system, który został stworzony przez American College of Radiology mający na celu standaryzację opisów badań piersi. Według tej skali ocenia się stan gruczołów piersiowych.

Badanie USG i mammografia są metodami, które się uzupełniają. USG lepiej różnicuje czy zmiana jest płynna czy lita, ma również przewagę nad mammografią w ocenie tzw. „gęstych” radiologicznie piersi. Mammografia jest badaniem z wyboru do oceny „miękkich radiologicznie piersi”, czyli piersi składających się głównie z tkanki tłuszczowej oraz do diagnostyki mikro zwapnień, mogących być pierwszym objawem raka piersi. Wysoka gęstość piersi jest związana z dużą zawartością tkanki gruczołowej i częściej występuje u młodych kobiet. Dlatego badanie USG jest zalecane jako badanie przesiewowe u pacjentek poniżej 40 roku życia, natomiast w późniejszym wieku w pierwszej kolejności zaleca się wykonywanie badania mammografii.

Przygotowanie do badania USG piersi:
Badanie może być wykonane w każdym momencie cyklu miesięcznego oraz w ciąży. Zaleca się, aby pacjentka zgłaszała się na badanie w ciągu pierwszych 10 dni cyklu. Nie zaleca się używania dezodorantów żelowych i talkowych przed badaniem, ponieważ niektóre z nich mogą pogarszać jakość obrazu USG.

Badanie USG piersi jest niebolesne, nieszkodliwe i dobrze tolerowane przez pacjentki. Wykonywane jest przy pomocy głowicy pokrytej żelem, którą przesuwa się po powierzchni piersi stosując niewielki ucisk.

Po zakończonym badaniu lekarz wykonuje opis badania i w razie stwierdzenia patologii dołącza do niego dokumentację fotograficzną. Pacjentka zostaje poinformowana o tym co zostało stwierdzone oraz o dalszym postępowaniu. Może to być np. biopsja, przyspieszone badanie kontrolne lub zalecenie standardowej profilaktyki piersi z oceną dołów pachowych.

• USG JAMY BRZUSZNEJ

USG jamy brzusznej jest badaniem, które pozwala ocenić stan narządów jamy brzusznej i wykryć nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w ich budowie. USG jamy brzusznej obejmuje: wątrobę wraz z oceną pęcherzyka żółciowego, trzustkę, śledzionę, nadnercza, nerki wraz z układem wyprowadzającym pęcherz moczowy, duże naczynia jamy brzusznej wraz ze strukturami przestrzeni zaotrzewnowej.

Przygotowanie do badania USG jamy brzusznej:
W celu dokładnej oceny narządów jamy brzusznej:

- nie należy przyjmować pokarmów co najmniej 5 godz.

- nie pić płynów gazowanych i słodzonych, nie palić papierosów

- w przypadku tendencji do wzdęć brzucha należy przyjąć Espumisan lub Esputiom 3 x dziennie po 2 kapsułki dwa dni przed planowanym badaniem

- w celu dokładnej oceny pęcherza moczowego na godzinę przed badaniem należy wypić około 1.5 litra płynów niegazowanych.

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej warto wykonać w przypadku między innymi:

- nagłej utraty masy ciała, która nie jest związana ze zmianą odżywiania

- powtarzającego się bólu w obrębie jamy brzusznej

- nawracających biegunek, wymiotów czy nudności

- wyczuwalnych zmian i guzów

- urazu w okolicy jamy brzusznej

- powiększenia obwodów brzucha

- profilaktycznie co 2 lata, w przypadku wystąpienia choroby nowotworowej w rodzinie.

• USG TARCZYCY

USG tarczycy i przytarczyc to badanie służące ocenie wymiarów, kształtu i objętości tarczycy i przytarczyc oraz ewentualne nieprawidłowości w ich budowie. Widoczna jest także struktura tkanki tych gruczołów, co pozwala wykryć torbiele, zwapnienia, guzki oraz nieprawidłowe unaczynienie.

USG tarczycy i przytarczyc to badanie bezbolesne, bezpieczne i nieinwazyjne. Szyję pacjenta w miejscu, gdzie jest tarczyca, pokrywa się specjalnym żelem, po czym lekarz przykłada do szyi głowicę aparatu USG i przesuwa ją w celu uzyskania jak najdokładniejszego obrazu tarczycy.

Wskazania do badania USG tarczycy.

USG tarczycy i przytarczyc to badanie, które w większości przypadków zlecane jest jako badanie uzupełniające w przypadku nieprawidłowych wyników TSH, FT3, FT4, przeciwciał anty-TPO i –TG.

USG tarczycy i przytarczyc wykonuje się także w przypadku:

- zgłoszenia przez pacjenta objawów charakterystycznych dla nadczynności bądź niedoczynności tarczycy;
- zdiagnozowanych chorób tarczycy w rodzinie pacjenta;
- badań kontrolnych u pacjentów ze zdiagnozowanymi chorobami tarczycy;
- usunięcia guzów i nowotworu tarczycy w celu monitorowania ewentualnych nawrotów;
- konieczności zdiagnozowania stanów zapalnych tarczycy, takich jak choroba Hashimoto czy choroba Gravesa-Basedowa;
- monitorowania wcześniej rozpoznanych zmian w obrębie tarczycy.

Jeśli w trakcie badania wykryte zostaną niepokojące zmiany tarczycy lub przytarczyc – na przykład okaże się, że są one powiększone, zazwyczaj zleca się dalsze badania, przede wszystkim biopsję tarczycy. Biopsja polega na pobraniu z tarczycy fragmentu guzka za pomocą specjalnej igły. Następnie uzyskany w ten sposób preparat przesyła się do badania histopatologicznego, na którego podstawie określa się czy zmiana w obrębie tarczycy jest łagodna, czy jest to nowotwór złośliwy.

W celach profilaktycznych USG tarczycy i przytarczyc należy wykonywać co kilka lat - w przypadku braku objawów ze strony tarczycy – co najmniej co 3 lata. Wczesne wykrycie nowotworu złośliwego tarczycy dzięki badaniu USG, daje ok. 90 proc. szans na całkowity powrót do zdrowia.

• USG WĘZŁÓW CHŁONNYCH

USG węzłów chłonnych jest podstawowym badaniem umożliwiającym ocenę ich wielkości, struktury miąższu oraz stosunku do otaczających tkanek. USG węzłów chłonnych wykonuje się najczęściej z powodu powiększenia węzłów chłonnych, ich bolesności lub też zmian w obrębie skóry nad węzłami. Najczęstszą przyczyną limfadenopatii jest stan zapalny w okolicy danej grupy węzłów, natomiast najgroźniejszymi jej przyczynami są nowotwory pierwotne, jak ziarnica złośliwa i chłoniaki nieziarnicze, lub przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych.

USG węzłów chłonnych pozwala na wstępne różnicowanie między węzłami odczynowymi (reaktywnymi – czyli powiększonymi w wyniku stanu zapalnego) a węzłami podejrzanymi o charakter nowotworowy, a tym samym na wstępną ocenę, które z nich wymagają pilnej diagnostyki.

USG węzłów chłonnych jest bardzo bezpieczne. Zasadniczo nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania. USG węzłów chłonnych nie wymaga również żadnych przygotowań.

• USG TKANEK MIĘKKICH

Badanie jest podstawową metodą obrazowania tkanek miękkich w celach diagnostycznych. Pozwala na bezpieczne i bezbolesne uzyskanie obrazu struktur podskórnych. Wykonanie USG tkanek miękkich zalecane jest w przypadku urazów, dolegliwości bólowych czy zmian tkankowych o nieznanym charakterze, widocznych na skórze guzków lub zgrubień wyczuwalnych pod skórą;

Do badania nie trzeba się przygotowywać, ponieważ w żaden sposób nie obciąża ono organizmu. Należy jednak mieć ze sobą inne badania, które przeprowadzane były wcześniej w procesie diagnostyki lub leczenia danej dolegliwości. Z badań obrazowych może to być RTG, wynik tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego lub poprzednie USG.

Istnieje bardzo wiele różnych wskazań do wykonania badania usg. Oprócz tego badanie ultrasonograficzne przeprowadza się także po to, by sprawdzić, jakie nastąpiły rezultaty leczenia i czy kolejne kroki muszą opierać się na dalszym leczeniu, czy wystarczą działania profilaktyczne.

Pod kontrolą aparatu USG wykonuje się także biopsje cienko i grubo igłowe - pobranie tkanek do badania histopatologicznego, dzięki czemu można postawić jeszcze precyzyjniejszą diagnozę.

Badanie usg jest uznawane za jedno z najbezpieczniejszych badań.